Opstijgend vocht

Hoe herken je het?

Opstijgend vocht is één van de meest voorkomende vochtproblemen in België. Het fenomeen wordt ook wel optrekkend vocht genoemd. Eigenlijk gaat het om grondvocht dat geabsorbeerd wordt door de funderingsstenen van je muren en dan een weg naar boven zoekt. De muursteen valt te vergelijken met een soort spons die constant water opneemt.

Dit soort vochtprobleem zorgt voor heel wat schade, zowel aan de binnen- als de buitenmuren. Zelfs de constructie van je huis kan aangetast geraken, zeker als die uit hout bestaat. Maar hoe merk je nu dat je met opstijgend water zit?

Zie je natte plekken of witte uitslag onderaan je muur? Dan is de kans groot dat je ermee te maken hebt. Bij een vochtplek die over de hele lengte van de onderkant van de muur loopt, is er weinig twijfel mogelijk. Andere hints zijn schimmels, een muffe geur, en loskomende verf, behang of pleisterwerk.

We kunnen nu wel vlug die symptomen opsommen, maar in praktijk is het niet gemakkelijk om te bepalen of het nu echt om opstijgend water gaat. Veel vochtproblemen hebben min of meer dezelfde kenmerken. Om uitsluitsel te geven, overloop je de volgende vragen:

Is er zichtbare schade onderaan de binnen- en/of buitenmuren tot een hoogte van maximum één meter?
Is er zichtbare schade onderaan de binnenmuren, zonder dat die op enige manier in contact staan met buitenelementen?
Is er zichtbare schade onderaan muren die niet of weinig blootgesteld zijn aan regen?

Over het algemeen krijgen vooral woningen van voor 1980 te maken met opstijgend water. Die panden hebben geen massieve spouwmuur en geen (goed werkende) waterkering dat ervoor zorgt dat water van buitenaf geweerd wordt. De grootste kanshebbers zijn huizen gebouwd voor 1950. Die hebben doorgaans al helemaal geen waterkeringssysteem.

Een wátsysteem? Een waterkeringssysteem is een vochtwerende laag van kunststof of roofing die waterpas op de bouwstenen wordt geplaatst. Dat gebeurt op grondniveau. De laag moet ervoor zorgen dat het grondvocht niet in het metselwerk trekt.

Het systeem is dus vaak een pijnpunt bij oude(re) woningen, maar voor hetzelfde geld is je woonst net kurkdroog van zolder tot kelder. Het is perfect mogelijk dat bijvoorbeeld de verharding rond je huis ervoor zorgt dat regenwater rechtstreeks naar het riool stroomt, in plaats van richting je muren te lopen. De komst van opstijgend vocht ligt dus niet per se aan je waterkering of het grondwater. Er zijn nog verschillende factoren die een rol spelen, zoals:

de grondsamenstelling,
de helling van het terrein,
de verharding rond het huis,
de manier waarop het water afgevoerd wordt.

Vergis je trouwens niet, ook nieuwere woningen kunnen last hebben van optrekkend water. Bijvoorbeeld als:

de tuin of het terras opgehoogd werd,
er om één of andere reden geen waterkering geplaatst werd,
als de waterkering onderbroken werd. Dat kan al door bijvoorbeeld een deur dicht te metselen.

Wat zijn de oorzaken?

Optrekkend water kan ontzettend veel oorzaken hebben. Meestal is een oude of ontbrekende waterkering de boosdoener. Maar er zijn ook andere mogelijkheden.

Keldermuren worden regelmatig slachtoffer van opstijgend vocht. Dat komt meestal door de afwezigheid van (kelder)bekuiping. Bij bekuiping worden de kelder en eventuele andere lagere verdiepingen voorzien van verschillende cementlagen, fixeerlagen en hydraulische waterdichtingsmortels. Met als resultaat dat alles volledig waterdicht is.
//
Niet elke woning is voorzien van bekuiping. Vooral tijdens de bouw van oudere huizen werd dat al eens over het hoofd gezien. Daar bestaan de vloer en wanden gewoon uit metsel- en pleisterwerk, allebei poreuze materialen. Grondwater krijgt dus vrij spel.
//
Soms loopt het fout bij een verkeerde afwerking van de muren. Zo gebeurt het al eens dat er wordt afgewerkt tot onder de waterkering. Niet de bedoeling, want de afwerkingslaag dient dan als een soort brug voor het vocht. Het wordt niet meer tegengehouden door de kering en bereikt gemakkelijk de muren. Dat verschijnsel heet toepasselijk overbrugging.
//
Een andere veelvoorkomende oorzaak is een gebrek aan ventilatie. In een ruimte met te weinig luchtverversing vormt zich condens. Meestal gebeurt dat in de kelder of kruipruimte. De condens hecht zich aan het oppervlak en begint te stijgen. Zodat je plots verdachte vlekken in je gang of woonkamer aantreft.
//
Hoewel het meestal bij oudere huizen gebeurt, vallen nieuwe huizen ook regelmatig ten prooi aan optrekkend water. De oorzaak is dan meestal te zoeken op niveau van het maaiveld, dus op hoogte van het grondoppervlak. Als het bijvoorbeeld lang en zwaar regent, stijgt het grondwaterpeil boven dat grondoppervlak uit. Waardoor het water de kans mooi ziet om langs de muren naar boven te kruipen.

Wie of wat nu precies het opstijgend water in jouw woning veroorzaakt, is moeilijk te zeggen. Wij gaven hierboven een aantal gangbare factoren, maar er zijn veel meer mogelijkheden. Vaak spelen ook verschillende oorzaken tegelijk een rol.

Het is geen slecht idee om een professional in te huren om meer duidelijkheid te krijgen. Zo kan je doelgericht te werk gaan en het probleem volledig uit de weg ruimen. Anders blijft het vocht altijd maar terugkomen.

Wat zijn de gevolgen?

Net als alle soorten vocht heeft optrekkend water zo z’n gevolgen. En geen al te plezierige. Je woning krijgt onder de volgende verschijnselen te lijden:

Plus, het vocht trekt ongedierte aan in de vorm van zilver- en papiervisjes. Dat is niet rampzalig, de beestjes zijn op zich niet schadelijk. Behalve dan voor je behang, daar vullen ze graag hun buikjes mee. Ook boeken zijn niet veilig.

Opstijgend vocht vermindert na een tijdje de duurzaamheid en kwaliteit van je huis door de vele schade die het aanricht. Bovendien daalt je wooncomfort erdoor. En natuurlijk lijdt de waarde van de woning er zwaar onder.

Daarnaast is vocht in huis ook voor de gezondheid niet erg aan te raden. Het zorgt voor allergieën, stramme spieren, pijnlijke gewrichten en problemen met de luchtwegen. Allemaal dingen die je beter voorkomt dan geneest.

Hoe behandel je het?

Gelukkig betekent niet elke kleine vochtplek dat je drastische maatregelen moet nemen. Zelfs als dat wél het geval is, hoef je je geen al te grote zorgen te maken. Opstijgend vocht valt zo goed als altijd te behandelen.

Het slimste is dat eerst een kenner de situatie komt inschatten. Hij of zij kan je dan meer vertellen over het hoe, wat, waar en waarom. Zo is het makkelijker de meest geschikte bestrijdingsmethode te kiezen. Die kan je dan gerust zelf toepassen. De meest gangbare oplossingen zijn:

Hoe hardnekkig het probleem precies is, hangt sterk af van het grondwaterniveau, plus de poreusiteit en dikte van de muren.

Hoeveel kost het?

Allemaal goed en wel, maar wat betaal je om die vochtvlekken de wereld uit te helpen? Dat hangt sterk af van de gekozen oplossing, de omvang van het vocht en wie het klusje uitvoert.

Het goedkoopste is zelf het probleem behandelen. Een erkende professional om hulp vragen, is natuurlijk ook een slimme optie. Het beste is dan om bij verschillende experts een offerte aan te vragen en die te vergelijken.

Omdat je opstijgend vocht veronderstelt bent in de hand te hebben, komen de verzekeringen waarschijnlijk niet tussen. Op een premie voor vochtbestrijding kan je wel rekenen. Voor sommige vochtproblemen die je aanpakt in je woning, maak je aanspraak op een overkoepelende renovatiepremie.

Heb je daar toch je twijfels over? Of ben je niet 100 procent zeker dat het (alleen) om opstijgend vocht gaat? Controleer dan zeker wat de exacte oorzaak is, desnoods met de hulp van een lekzoekbedrijf. Wie weet vallen de problemen toch onder de brandverzekering?

Herken je deze problemen? Druk dan op de onderstaande knop om een gratis offerte aan te vragen.

: Opstijgend vocht bij een buitenmuur

: Opstijgend vocht in eik

: Opstijgend vocht in Boom

: Opstijgend vocht in Melle