Condensatievocht

Hoe herken je het?

Vocht in huis komt niet altijd van buitenaf. Soms gaat het om een intern probleem, dat we onbewust zelf veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan slecht geventileerde badkamers. Die voeren na een stomende douchebeurt de ontstane condens niet af, waardoor de ruimte te lang vochtig blijft. Zeg maar hallo tegen schimmels! Maar ook door stomweg te koken of de afwas te doen, ontstaat dergelijk condensatievocht. Goede ventilatie is dus essentieel om mogelijke moeilijkheden te vermijden.

Condensatie ontstaat bij temperatuurverschillen. Wat er precies gebeurt? Omdat de lucht in een ruimte niet op tijd ververst wordt, geraakt hete waterdamp niet snel genoeg weg. Het slaat dan neer op een kouder oppervlak. Dat resulteert in waterdruppels aan het plafond of tegen de muren. De druppels dringen diep in het materiaal, waardoor het vochtig wordt en blijft. Zo creëer je per ongeluk een ware broeihaard voor schimmels en bacteriën.

Woonvocht valt dus heel makkelijk te herkennen. Merk je dat je muren wat nat aanvoelen en de ramen beslagen zijn? Dan weet je direct hoe laat het is. Mufheid en benauwdheid zijn andere hints.

Hoewel. Wij kunnen hier wel vlug de symptomen opsommen, maar in praktijk is het niet altijd gemakkelijk te bepalen of het effectief om condensatievocht gaat. Veel vochtproblemen hebben min of meer dezelfde kenmerken. Zeker bij condens kan het verwarrend worden. Dat fenomeen gaat soms samen met opstijgend en doorslaand vocht. Een definitieve diagnose stellen, ligt dan nogal lastig. Om uitsluitsel te geven, is het slim een professional in te huren. Zo weet je ook meteen hoe ernstig de situatie is en wat je te doen staat.

Er bestaat ook een simpel trucje om na te gaan of je last hebt van overmatige condensatie in huis. Je gebruikt daarvoor een zelfgemaakt condensplaatje. Neem een stukje aluminiumfolie van zo’n 15 op 15 centimeter. Hang het met tape vast aan de muur voor een dag of 4. Kijk dan of de buitenzijde van de folie vochtig is. Zo ja, dan heb je zeker te maken met condensatie. Is de binnenzijde vochtig, dan zit er misschien vocht in de muren zelf. Of heb je last van doorslaand vocht. In elk geval iets wat je beter verder onderzoekt.

Wat zijn de oorzaken?

Condensatie wordt meestal veroorzaakt door een gebrekkige ventilatie in natte ruimtes. Dat zijn kamers met een hoger risico op overmatig vocht. Het gaat vooral om de badkamer, de keuken en het toilet. Ook de waskamer kan een ‘gevaar’ zijn. Zorg er dus voor dat de lucht in deze vertrekken op tijd ververst wordt, anders blijft de luchtvochtigheid stijgen. Niet alleen in die specifieke ruimtes, maar in heel het huis. Zo is het perfect mogelijk dat je plots last hebt van condensatievocht in de salon of slaapkamer.

Maar er zijn ook andere oorzaken, zoals koudebruggen. Dat zijn zwakke plekken in de gevel, het dak of de vloer. Het verschijnsel komt voor op plaatsen waar de thermische isolatie niet doorloopt of waar de vloerplaten niet op elkaar aansluiten. Zo vinden koude lucht en vocht een sluipweggetje naar binnen, wat ook voor problemen met woonvocht zorgt.

Een laatste belangrijke factor? Mensen. Wij veroorzaken zelf heel wat condens. De lucht die we uitademen is warm en bevat een zekere hoeveelheid vocht. Dus ook onze adem condenseert als die op een kouder oppervlak slaat. Zo produceert een gezin van 4 per dag maar liefst 10 tot 15 liter woonvocht. Door te ademen en te zweten, maar ook door te douchen, koken, dweilen, wassen, noem maar op. Zelfs je huisplanten stoten vocht uit, tot een volle liter per dag. Voor hoeveel condensatie Minoes en Rambo precies verantwoordelijk zijn, is niet geweten. We veronderstellen dat dat afhangt van hun grootte en activiteit.

Natuurlijk krijg je geen condensatieproblemen door gewoon te ademen in je woning. Maar als je al met een teveel aan vocht zit, kan het de situatie wel verergeren.

Speciaal geval: de schoorsteen

Misschien merk je de laatste tijd dat er iets niet in de haak is met de schoorsteen? Zitten er van die verdachte witte plekken op? Dan zit de kans er dik in dat je met condensatievocht zit in, jawel, de schouw zelf.

Hoe kán dat? Wel, de dampen die door je schoorsteenpijp trekken, zijn eigenlijk de verbrandingsgassen van je verwarmingsketel. Als er een probleem is met de schouw, dan geraken die hete afvoergassen niet meer goed buiten. Ze blijven steken in de pijp en koelen af. Het resultaat is hetzelfde als binnenshuis: de warme damp slaat neer op een kouder oppervlak. Dat zorgt voor waterdruppels tegen de wanden. De druppels dringen diep in het materiaal, waardoor het vochtig wordt en blijft.

Het grote probleem is dat je daar niet onmiddellijk iets van merkt. Het vocht hoopt zich op, het metselwerk wordt natter en natter. Eens de schouw verzadigd is, zoekt de nattigheid zich een weg richting de rest van je huis. Om te beginnen de muren naast je schoorsteen.

Geen paniek. Tegen dat het zover is, zijn we meestal al een paar jaar verder. Het beste blijft wel in actie schieten zodra je iets verdachts merkt. Je mag de klus natuurlijk zelf klaren. Als je niet vertrouwd bent met de situatie, raden we toch een vakman of -vrouw aan. Die schat de situatie sneller in en kent de meest geschikte oplossing. Meestal is dat een binnenbuis aanbrengen in de schouw, zodat die de dampen en gassen weer vlot afvoert.

Wat zijn de gevolgen?

Net als alle soorten vocht heeft bouwvocht zo z’n gevolgen. En geen al te plezierige. Je woning krijgt onder de volgende verschijnselen te lijden:

• Schimmels
• Onaangename geuren
• Schade aan pleisterwerk
• Loskomend behangpapier

Condensatievocht vermindert na een tijdje de duurzaamheid en kwaliteit van je huis door de vele schade die het aanricht. Bovendien daalt je wooncomfort erdoor. En natuurlijk lijdt de waarde van de woning eronder.

Daarnaast is vocht in huis ook voor de gezondheid niet erg aan te raden. Het zorgt voor allergieën, stramme spieren, pijnlijke gewrichten en problemen met de luchtwegen. Allemaal dingen die je beter voorkomt dan geneest.

Hoe behandel je het?

Eigenlijk is er welgeteld één oplossing: goede ventilatie. De enige manier om woonvocht te voorkomen én bestrijden, is zorgen dat de condens op tijd wordt afgevoerd.

De beste optie is een mechanisch ventilatiesysteem plaatsen. Zo wordt de vochtige lucht regelmatig verfrist en behoud je steeds een goede luchtkwaliteit. Let er wel op dat je de installatie soms onderhoudt en controleert. Anders werkt het systeem na een tijd niet meer optimaal of treden er zelfs verstoppingen op. Veel hangt natuurlijk af van wat voor soort ventilatie je kiest.

Een misschien meer voor de hand liggende oplossing, is gewoon ramen en deuren openzetten. Heel handig, maar wel alleen als het buiten lekker weer is. Bovendien raden sommige experts net af om op die manier de lucht te verversen. Het droogt de natte ruimte dan wel een beetje op, maar langs de openstaande deur verdwijnt het vocht naar … de rest van je huis. En dat is nu ook weer niet de bedoeling.

Begin ook niet met kamers te verwarmen in een poging de natte plekken te drogen. Zo haal je wel tijdelijk de damp weg, maar niet het vocht. Van het moment de ruimtes weer afkoelen, is het probleem terug. Je zou dus constant moeten stoken om de luchtvochtigheid te beperken. Toch een kleine ramp voor je energiefactuur. Bovendien zorgen hoge temperaturen gecombineerd met hoge luchtvochtigheid alleen maar voor meer schimmels.

Hoeveel kost het?

Allemaal goed en wel, maar wat betaal je om die vochtvlekken de wereld uit te helpen? Dat hangt sterk af van de gekozen oplossing, de omvang van het probleem en wie het klusje uitvoert.

Het goedkoopste is zelf het probleem behandelen. Een erkende professional om hulp vragen, is natuurlijk ook een slimme optie. Het beste is dan om bij verschillende experts een offerte aan te vragen en die te vergelijken.

Omdat je condensatievocht onbewust zelf veroorzaakt, komen de verzekeringen hier niet tussen. Ook op premies voor vochtbestrijding hoef je niet te rekenen.

Heb je daar toch je twijfels over? Of ben je niet 100 procent zeker dat het (alleen) om woonvocht gaat? Controleer dan zeker wat de exacte oorzaak is, desnoods met de hulp van een lekzoekbedrijf. Wie weet vallen de problemen toch onder de brandverzekering?